Карпечанка, М. Родам з Васiлькоў : споўнiлася 80 гадоў з дня нараджэння паэта Алеся Мельнiкова / Мiхась Карпечанка // Магiлёўскiя ведамасцi. — 2016. — 5 февраля. — С. 6.
Споўнілася 80 гадоў з дня нараджэння паэта Алеся МЕЛЬНІКАВА.
Дзяцінства будучага вядомага беларускага і расійскага пісьменніка Аляксандра Мельнікава праходзіла ў вёсцы Васількі Бялыніцкага раёна. Вершы пачаў пісаць яшчэ ў школьныя гады, а першыя з іх былі змешчаны ў рукапісным часопісе «Залаты ранак», што выдаваўся ў Галоўчынскай СШ.
Гады вучобы ў Ленінградскім медыцынскім інстытуце далі Алесю Мельнікаву непаўторнае ўражанне ад далучнасці да найлепшых узораў еўрапейскай і сусветнай культуры, што адбілася на ўсіх яго пазнейшых творах.
Пасля інстытута і да апошніх дзён свайго зямнога жыцця Алесь Пятровіч працаваў санітарным урачом-радыёлагам у Магілёве. Яго вершы перыядычна друкаваліся ў часопісах «Аврора», «Нёман», «Огонёк», у калектыўных зборніках.
Аляксандр Мельнікаў з’яўляецца аўтарам кніг паэзіі «Спасибо, жизнь», «Три слова», «Земля надеется», «Избранное», падрыхтаваў да друку кнігу вершаў «Чернобыльская тетрадь».
Уся творчасць нашага земляка прасякнута вялікай любоўю да сваей краіны і радзімы — не як абстрактнага месца на карце з насельніцтвам, што жыве на яе тэрыторыі, а як да мілай і дарагой прасторы, сваіх простых людзей, усяго народа, які ўласнай працай робіць прыгожай сваю Радзіму.
I хоць вершы паэт ствараў па-руску, яго паэзія вельмі беларуская, пазнавальная па нацыянальным духу, матывах і каларыце.
Паэт-урач Мельнікаў — гэта сапраўдны чалавекалюб, гуманіст свабоднага мыслення.
3 першых дзён катастрофы на Чарнобыльскай АЭС ён пачаў актыўна займацца вырашэннем шматлікіх праблем радыеактыўнага забруджання Магілёўшчыны: раз за разам выязджаў у пацярпелыя раёны, арганізоўваў усемагчымыя мерапрыемствы для абароны насельніцтва ад радыяцыйнага паражэння. Гэта, як лічыў магілёўскі празаік Іван Аношкін, у пэўнай меры паскорыла і ягоныя ўласныя дні. Аляксандр Пятровіч не шкадаваў сябе і да канца споўніў свой абавязак грамадзяніна, паэта, урача.
Аляксандр Мельнікаў, якога называюць «Паэтам XXI стагоддзя», згарэў ад невы-лечнай хваробы 12 лютага 1999 года.
Светлы, добры, шчодры і мужны
Да 80-гадовага юбілея пісьменніка Алеся Мельнікава яго сястра, Вера Мельнікава, выдала кнігу «Венок Александру Мельникову — врачу и поэту, патриоту и гуманисту».
На старонках гэтага ўнікальнага выдання былы выкладчык Магілёўскага бібліятэчнага каледжа імя А.С.Пушкіна Вера Мельнікава змясціла не толькі свае ўспаміны пра знакамітага брата і родную сям’ю, але літаральна па крупінках сабрала публікацыі, бадай, усіх, хто сябраваў з Аляксандрам Пятровічам, вучыўся і працаваў побач з ім, пісаў аб яго творчасці.
Адкрываецца кніга зваротам яе аўтара да чытача, у якім адносна назвы кнігі Вера Пятроўна тлумачыць: «…слова «Вянок» азначае, што ў тэксце кнігі маё слова пра дарагога брата Сашу, нашу сям’ю паслядоўна і гарманічна дапаўняецца выказваннямі пра Аляксандра Пятровіча вучоных, урачоў, пісьменнікаў, журналістаў, аднакласнікаў, аматараў яго творчасці, і ўсё гэта яднаецца ў адно цэлае».
Змест кнігі складаюць тры грунтоўныя раздзелы: «Родительский дом — источник доброты, душевности, милосердия Саши и его поэтического голоса исток», «Медицинский и творческий подвиг», «Александр Мельников: Память в сердцах и в наших добрых делах», якія выдатна дапаўняюць фотаздымкі з сямейнага альбома, копіі публікацый аб творчасці паэта, а таксама багаты, грунтоўна распрацаваны бібліябіяграфічны спіс літаратуры.
Кніга напісана так шчыра і пранікнёна, як яе можа напісаць толькі сястра паэта. Значнае месца на старонках яе надаецца сямейнаму выхаванню, узаемаадносінам Аляксандра Пятровіча з маці, Праскоўяй Парфенаўнай, шчырую сыноўнюю ўдзячнасць якой ён выказаў у не адным дзясятку сваіх цудоўных вершаў — «Ручная мельница», «Вспомню холод послевоенный», «Матери долго от нас хранят», «На исповедь к матери», сваякамі, сябрамі, аднавяскоўцамі…
Низко кланяюсь, мама,
Спасибо тебе,
Что горела коптилка
В нашей избе.
Низко кланяюсь, мама,
Что, помня отца,
Ты растила упрямо
Наши сердца.
Низко кланяюсь, мама,
За улыбки внучат.
И за то, что густеет
Твой молоденький сад.
Праскоўя Мельнікава была жанчынай мужнай і гераічнай, стойка пераносіла шматлікія ўдары лесу: на фронце загінуў брат Іван, у фашысцкую акупацыю пахавала сыноў — немаўля Мікалая і пяцігадовага Паўліка, брата Аляксея, у 44 гады засталася ўдавой, адна вырасціла, вывела ў людзі чатырох дзяцей. Вера Пятроўна не сумняваецца, шт’о паэтычны дар, творчы пачатак у Алеся Мельнікава — ад таленавітай маці, якая ў свой час скончыла толькі два класы пачатковай школы, а складала прыпеўкі, ведала безліч вершаў, цудоўна спявала.
Сваёй працай, сваім талентам Аляксандр Мельнікаў уславіў родныя Васількі, Беларусь. Ён рана’пайшоў з жыцця, якое дастойна пражыў, адчуваючы сябе адказным перад Бацькаўшчынай.
Але паэты не паміраюць. Вершы паэта-ўрача Аляксандра Мельнікава чытаюць, ведаюць і любяць не толькі ў Беларусі, але і ў Расіі, Балгарыі, Польшчы, Германіі… Яго словы, думкі, вобразы даходзяць да сэрца чытача, знаходзяць водгук, выклікаюць суперажыванне. Аляксандр Пятровіч пакінуў усім нам шчырую і светлую, добрую, як і сам, паэзію, свае ўрокі жыццёвай мудрасці, патрыятызму і мужнасці, прастаты і сціпласці. Дзякуючы кнізе «Венок Александру Мельникову — врачу и поэту, патриоту и гуманисту», на старонках якой з любоўю сабраны багаты дакументальны матэрыял аб яго жыцці і творчасці, глыбей пачынаеш разумець, у імя чаго ён жыў і тварыў, гэты светлы, добры, шчодры i шчыры, мужны чалавек.