Харытонаў, В. Рэальны патэнцыял інтэграцыі / Васіль Харытонаў // Беларусь. — 2018. — № 10. — С. 4—6.
Галоўныя мерапрыемствы V Форуму рэгіёнаў Беларусі і Расіі прайшлі з удзелам прэзідэнтаў абедзвюх краін — Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна. Тэты факт падкрэсліў не толькі значэнне і высокі статус магілёўскага форуму, але і вялікую ролю менавіта рэгіянальнага ўзаемадзеяння дзвюх дзяржаў.
Аляксандр Лукашэнка перакананы:
— Гэтае мерапрыемства стала добрай трэды- цыяй для прэзідэнтаў дзвюх краін, кіраўнікоў рэгіёнаў, прадстаўнікоў бізнессупольнасці і экспертаў, пляцоўкай для абмеркавання ключавых пытанняў міждзяржаўных адносін.
Тым больш што база для развіцця гэтых адносін больш чым салідная, пацвердзіў Уладзімір Пуцін.
Знакавы момант: зносіны прэзі- дэнтаў ў Магілёве пачаліся з асабістай сустрэчы.
Спачатку непасрэд на ў аэрапорце, куды Аляксандр Лукашэнка прыбыў сустрэць Уладзіміра Пуціна. А затым і па месцы правядзення форуму — у Палацы культуры Магілёўскай воблас- ці. Дарэчы, цяперашняя сустрэча Аляксандра Лукашэнкі і Уладзіміра Пуціна — ужо трэцяя за апошнія дзве дэ- кады. I ў бягучым годзе не апошняя: яшчэ маюць адбыцца кантакты ў ходзе міжнародных самітаў у Астане і Маскве.
Асноўны фармат двухбаковай сустрэчы лідараў дзвюх краін прысутнасці журналістаў не прадугледжваў. Зрэшты, ні для каго з прысутных не было сакрэтам, пра што ішла гаворка за зачыненымі дзвярыма. Зразумела, пра найбольш актуальный пытанні беларуска-расійскіх адносін. А таму з асаблівым нецярпеннем ўдзельнікі форуму чакалі выступленняў кіраўнікоў дзяржаў на пленарным пасяджэнні. Тэма якога казала сама за сябе: «Прыярытэтныя напрамкі развіцця рэгіянальнага супрацоўніцтва як ключавога фактару інтэграцыі ды саюзнага будаўніцтва».
Менавіта на ключавой ролі рэгіянальнага фактару акцэнтаваў увагу ўдзельнікаў форуму Прэзідэнт Беларуси:
— У цяперашні час больш за восем тысяч прадпрыемстваў Беларусі і Расіі звязаны вытворчай кааперацыяй. У Беларусі каля 3000 арганізацый з расійскім статутным капіталам. У Расіі зарэгістравана каля 50 сумесных зборачных вытворчасцяў, створана каля 160 суб’ектаў тавараправоднай сеткі з беларускім капіталам. Гэта сотні тысяч працоўных месцаў, што ў наш час з’яўляецца немалым дасягненнем. Пры гэтым, падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка, менавіта ў рэгіёнах дзвюх краін пачынаецца мноства вытворчых і тэхналагічных ланцужкоў па выпуску сумеснай прадукцыі. Аб узаемнай зацікаўленасці ў развіцці міжрэгіянальных сувязяў сведчыць і высокая інтэнсіўнасць абмену візітамі дэлегацый рознага ўзроўню:
— Падпісана парадку 80 дамоваў аб супрацоўніцтве з суб’ектамі Расійскай Федэрацыі. Асноўнымі гандлёвымі партнёрамі Беларусі застаюцца Масква і Санкт-Пецярбург, Рэспублікі Татарстан і Башкартастан, Пермскі край, а таксама Бранская, Калужская, Маскоўская, Смаленская і Цюменьская вобласці. Аб’ём гандлю з дадзенымі рэгіёнамі складае больш за 70% беларуска-расійскага тавараабароту. Гэта высокі вынік, але важна наладзіць такое ж супрацоўніцтва і з іншымі суб’ектамі Расійскай Федэрацыі. Лічу, што ў нас ёсць усе неабходныя інструменты. Што да галіновай канкрэтыкі, то найважнейшым прыярытэтам міжрэгіянальнага ўзаемадзеяння Прэзідэнт Беларусі бачыць рэалізацыю вытворчакааперацыйных праектаў у машынабудаванні, дрэваапрацоўцы, харчовай і лёгкай прамысловасці:
— Варта забяспечыць неабходную загрузку ўжо дзеючых прадпры- емстваў шляхам стварэння сумесных праграм па імпартазамяшчэнні. Тады нашы вытворчасці змогуць развівацца ў інтарэсах абедзвюх краін. На нядаўняй сустрэчы ў Сочы (з Прэзідэнтам Расіі. — Рэд.) мы дэталёва абмяркоўвалі гэтае пытанне. Спадзяюся, у бліжэйшы час прымем рашэнні, якія здымуць усе перашкоды ў развіцці сумесных вытворчасцяў. Складанасці ёсць, і Прэзідэнт пра іх таксама казаў:
— Нашымі галоўнымі задачамі працягваюць заставацца ліквідацыя абмежаванняў ва ўзаемным гандлі і забеспячэнне роўных умоў дзейнасці гаспадарчых суб’ектаў. I най больш адчувальнае пытанне — супрацоўніцтва ў аграпрамысловым комплексе. У многіх рэгіёнах Расіі беларусаў ведаюць як добрасумлен- ных і надзейных партнёраў, а беларускія прадукты цэняць і любяць. На жаль, часцяком сумесная работа па павышэнні якасці экспартуемага харчавання падмяняецца абмежавальнымі мерамі. ІІерспектыўным напрамкам з’яўляецца і развіццё ўзаемадзеяння ў будаўнічай сферы, нагадаў Аляксандр Лукашэнка: — Беларускія спецыялісты могуць якасна ўзвесці любыя аб’екты сацыяльнай інфраструктуры. Акрамя таго, у цяперашні час у Расіі ствараюцца кластары, індустрыяльныя паркі, тэрыторыі апераджальнага развіцця. Беларусь гатова актыў- на ўдзельнічаць і ў гэтых праектах:
Эталонным можна смела назваць цяперашні форум, аналагаў якому яшчэ не было — як па колькасці ўдзельнікаў, так і па аб’ёме заключаных на ім дамоваў. Йаогул кажучы, мерапрыемства гэта набыло такі статус і такую вагу, што за права правядзення наступнага, VI Форуму рэгіёнаў Беларусі і Расіі ўжо расце канкурэнцыя гарадоў.
— Мы павінны эфектыўна задзейнічаць велізарны навуковы, прамысловы і кадравы патэнцыял дзвюх краін для стварэння сумеснай прадукцыі. Аднак не толькі эканоміка ляжыць у аснове беларуска-расійскіх узаемаадносін. Наступныя два гады стануць знакавымі для блізкіх народаў: яны разам будуць адзначаць 75 гадоў з дня вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і 75-годдзе Вялікай Перамогі. Аляксандр Лукашэнка перакананы, што на прыкладзе подзвігу савецкіх салдат, якія абаранялі тады агульную Радзіму, павінна выхоўвацца новае пакаленне грамадзян Беларусі і Расіі. I тут жа была вылучана ідэя:
— Прапаную наступны Форум рэгіёнаў прысвяціць разгляду пытанняў, звязаных з маладзёжнай тэматыкай. Варта абмеркаваць розныя аспекты аду- кацыі, культуры, творчага развіцця, патрыятычнага выхавання і фарміравання здаровага ладу жыцця маладых людзей. Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін праілюстраваў лічбамі глыбіню эканамічнай інтэграцыі дзвюх краін:
— Беларусь займае першае месца па аб’ёмах та- вараабароту Расіі з краінамі СНД. На расійскі рынак пастаўляецца палова ўсёй беларускай экспартнай прадукцыі. У мінулым годзе тавараабарот павялічыўся амаль на чвэрць і дасягнуў 32,4 мільярда долараў. У студзеніжніўні бягучага года дадаў яшчэ 14,5% — і нам цалкам па сілах вывесці ўзаемны гандаль на ўзровень у 50 мільярдаў долараў. Для параўнання: я зусім нядаўна быў у Індыі. Краіна з насельніцтвам 1,1 мільярда чалавек. Аб’ём гандлю Расіі з Індыяй — 10 мільярдаў долараў пакуль мы не дасягнулі. А з Беларуссю ўжо 32 з лішнім. Тэта шмат пра што кажа. Пры гэтым расійскі лідар перакананы, што хуткі ўвод у дзеянне ў Беларусі першай атамнай электрастанцыі, якая будуецца пры дапамозе Расіі, палепшыць сітуацыю з энергазабеспячэннем краіны і дасць ёй дадатковыя экспартныя магчымасці. Прадугледжана збудаванне і яшчэ аднаго знакавага аб’екта — цэнтра ядзернай навукі і тэхналогій:
— Мы не проста будуем вельмі важны прамысловы аб’ект, а ствараем у Беларусі новую галіну. Вядома, Беларусь і ў Савецкім Саюзе славілася навукоўцамі, высокім узроўнем адукацыі. Але такой асобнай галіны не было. Цяпер будзе. Эталонным можна смела назваць цяперашні форум, аналагаў якому яшчэ не было — як па колькасці ўдзельнікаў, так і па аб’ёме заключаных на ім дамоваў. Наогул кажучы, мерапрыемства тэта набыло такі статус і такую вагу, што за права правядзення наступнага, VI Форуму рэгіёнаў Беларусі і Расіі ўжо расце канкурэнцыя гарадоў. Прапануюцца розныя пляцоўкі, у тым ліку Санкт-Пецярбург. Пакуль у гэтым пытанні арганізатарамі — верхнімі палатамі парламентаў абедзвюх краін — узятая паўза. Толькі вядома, што тэма будучага форуму будзе маладзёжнай і праходзіць ён будзе на тэрыторыі Расіі. Цалкам ясна і тое, што арганізатарам давядзецца пастарацца, каб наступнае мерапрыемства аказалася не горшым за магілёўскае. Зрэшты, народы Беларусі і Расіі ды эканоміка абедзвюх краін ад гэтага апынуцца толькі ў выйгрышы.